ابراهیم رئیسی از مخالفان واردات برنج بود اما حالا او نیست و پیشنهاد حذف ارز ترجیحی برنج از سوی سازمان برنامه و بودجه هم به بعد موکول شده است. مخالفان ارز ترجیحی برنج میگویند کسری برنج آنقدری نیست که واردکنندگان میگویند اما موافقان درباره گرانی برنج در پایان سال هشدار میدهند.
دست اندرکاران صنفی با هشدار نسبت به افزایش قیمت برنج، معتقدند برای تامین کسری برنج ارز ترجیحی نیاز است، اما رئیس مجمع نمایندگان مازندران میگوید کسری برنج محدود است و نیاز به تخصیص ارز ترجیجی برای واردات نیست.
مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامینکنندگان برنج ایرانی در گفتگو با خبرگزاری ایسنا با اشاره به دوره ممنوعیت واردات برنج تا آذرماه گفت: در سه ماه پایان سال، قطعا در بازار تقاضا ایجاد میشود و با توجه به ممنوعیت و محدودیت ها، این تقاضا به سمت کشورهای صادرکننده معطوف میشود و در صورت افزایش تقاضا ممکن است شاهد افزایش قیمت جهانی باشیم که در این صورت است که افزایش قیمت خواهیم داشت.
بر اساس مصوبه هیات دولت در تاریخ هشتم اردیبهشت ۱۴۰۳، برنج جزو کالاهای اساسی و مشمول واردات با ارز ترجیحی به شمار رفته است. با این وجود آخر هفته گذشته، ۲۹ تیرماه، خبرگزاریهای داخلی از نامه داوود منصور، رئیس سازمان برنامه و بودجه به محمد مخبر ، سرپرست ریاست جمهوری خبر دادند که در آن منصور خواستار توقف اختصاص ارز ترجیحی به واردات برنج شده بود. او با اشاره به واردات سالانه حدود یک میلیون تن برنج با ارز ترجیحی، خواستار توقف اختصاص ارز ۲۸/۵ هزار تومانی به برنج شد.
تعلیق پیشنهاد سازمان برنامه
یک روز پس از انتشار این خبر، روز شنبه ۳۰ تیر، مجیدرضا منصورخاکی، سخنگوی انجمن واردکنندگان برنج ایران با اشاره به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه، گفت: در جلسه کمیسیون فرعی اقتصاد دولت، این جمعبندی حاصل شد که هم اکنون زمان مناسبی برای اتخاذ چنین تصمیمی نیست.
با اینکه پیشنهاد توقف اختصاص ارز ترجیحی به برنج فعلا از دستور کار خارج و با توجه به اتمام دوره دولت فعلی، تصمیمگیری راجع به آن به دولت آینده موکول خواهد شد، اما همین حالا هم واردات برنج با چالشهایی روبروست.
کشاورز با اشاره به افزایش قیمت برنج در بازار در نتیجه عدم توجه به واردات این کالا، گفت: در حال حاضر دوره ممنوعیت شروع شده و از ۲۰۰ هزار تن ثبت سفارش در تیرماه فقط ۱۰۰ هزار تن وارد شده است.
دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامینکنندگان برنج ایرانی با بیان اینکه در چهار ماه نخست امسال ۳۸۰ هزار تن برنج به کشور وارد شده است، گفت: هیچ توجهی به پیشنهادات بخش خصوصی مبنی بر واردات قبل از دوره ممنوعیت به میزان حداقل ۶۰۰ هزار تن و یا کاهش دو ماهه دوره ممنوعیت نشد.
حساب برنج ایرانیان
براساس اطلاعات وزارت جهاد کشاورزی، نیاز سالانه برنج در ایران ۳ تا ۳/۵ میلیون تن برآورد میشود. سرانه مصرف برنج در ایران بر اساس اطلاعات مرکز آمار سالانه ۳۵ کیلوگرم است که با احتساب جمعیت کشور، یعنی ایران سالی به سه میلیون تن برنج نیاز دارد.
تولید داخلی برنج کشور سالانه ۸۰۰ هزار تا یک میلیون تن برآورد میشود که مابقی این مقدار از طریق واردات تامین میشود. در سالهای گذشته برای کمک به برنج تولید داخل، در فصول برداشت برنج، واردات این محصول ممنوع شده بود.
اختلاف درباره کسری برنج
با اینکه اعضای انجمن تولیدکنندگان و تامینکنندگان برنج ایرانی معتقدند کسری برنج در سال حدود یک میلیون تن است، رضا حاجیپور، نماینده آمل در مجلس شورای اسلامی نظر دیگری دارد. به گفته عضو کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی، در حال حاضر حدود ۲/۵ میلیون تن برنج در کشور تولید میشود و کسری برنج ایران تنها ۶۰۰ هزار تن است. او از مدافعان حذف ارز ترجیحی برنج به شمار میرود. رئیس مجمع نمایندگان استان مازندران گفت که پیشنهاد حذف ارز ترجیحی برنج از مصوبات دور دوم سفر رئیسی به مازندران بوده .
دادههای مرکز آمار نشان میدهد قیمت برنج درجه یک خارجی در خردادماه امسال نسبت به خرداد ۱۴۰۲، حدود ۱۷ درصد افزایش قیمت داشته است؛ این در حالیست که بر اساس گزارش همین مرکز، قیمت برنج ایرانی درجه یک، در همین زمان چهار درصد ارزانتر شده است.