این روزها رسانه‌ها درباره نقش «حلقه مقداد» در انتخاب ریاست‌جمهوری آینده می‌نویسند. محفلی که نقشش اولین بار در انتصابات دولت ابراهیم رئیسی مطرح شد و در جریان سیسمونی‌گیت محمدباقر قالیباف هم پیش کشیده شد.
ظاهرا سرنوشت مقداد و میثم، فرزندان حسین نیلی و مادرشان، با «مرگ در سانحه» پیوند عجیبی دارد.
حدودا دو سال قبل و در اردیبهشت ۱۴۰۱، ایران‌اینترنشنال فایلی صوتی از مهدی طائب، رییس قرارگاه عمار و برادر رییس سابق سازمان اطلاعات سپاه منتشر کرد که در آن طائب و یکی از حضار، به نقش داماد و برادر داماد رئیسی در «زدن» قالیباف اشاره می‌کردند.
در آن جلسه گفته شد: «خط مشی چی بود؟ بگردیم، پیدا کنیم و بزنیم قالیباف را ....»
داماد و برادر داماد رییس‌جمهوری که در این فایل به آن‌ها اشاره شده، همان مقداد و میثم نیلی هستند. این دو نفر که این روزها از اثرگذاریشان در عزل و نصب‌های سیاسی زیر عنوان «حلقه مقداد» در رسانه‌ها یاد می‌شود، از کجا آمدند؟
زخم کهنه تصادف ساختگی
یک‌شنبه ۱۰ تیر ۱۳۶۸، میرحسین موسوی، آخرین نخست‌وزیر جمهوری اسلامی، پیامی کوتاه منتشر کرد و در آن «درگذشت ناگهانی برادر مهندس حسین نیلی»، وزیر سابق معادن و فلزات را تسلیت گفت.
روزنامه کیهان در صفحه دو شماره مورخ ۱۱ تیر ۱۳۶۸ درباره مرگ حسین نیلی احمدآبادی نوشت که او روز جمعه ۹ تیر ۱۳۶۸، در حالی که در سمت عضو هیات مدیره سازمان صنایع دفاع انجام وظیفه می‌کرد، به هنگام بازگشت از ماموریت در اتوبان کرج جان خود را از دست داد.
همان زمان و در خبر دیگری درباره مراسم دفن او نوشته شد که از او سه فرزند به یادگار مانده است.
حسین نیلی احمدآبادی، متولد سال ۱۳۲۵ در اصفهان بود که بعد از انقلاب به عضویت حزب جمهوری اسلامی درآمده بود. او در سرکوب اعتراضات سال‌های نخست جمهوری اسلامی در استان چهارمحال و بختیاری نقش داشت. از سال ۱۳۶۰ معاون سیاسی استانداری چهارمحال و بختیاری بود. از سال ۱۳۶۲ تا سال ۱۳۶۴، در دولت موسوی وزیر معادن و فلزات بود. اینکه او از وزارت در دولت اول به مدیریت در دولت دوم موسوی رسید، شاید به دلیل اختلافات موسوی و علی خامنه‌ای در زمان ریاست جمهوری خامنه‌ای بود.
۲۷ سال پس از آن تصادف، وقتی سه فرزند نیلی احمدآبادی دیگر بزرگ شده بودند، یک وب‌سایت از زیرمجموعه‌های حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، مصاحبه‌ای با یک «همسر شهید» انجام داد؛ زنی به نام «زهرا سجادی».
سجادی در این مصاحبه گفت همسرش مثل حسن تهرانی مقدم (از بنیانگذاران برنامه موشکی سپاه پاسداران که سال ۱۳۹۰ در انفجار زاغه مهمات شهریار کشته شد)، در صنایع الکترونیک، موشک‌سازی و مخابرات، طرح‌هایی داشته است.
او با طرح شبهه‌ای درباره مرگ همسرش گفت در زمانی که اکبر ترکان در صنایع دفاع بوده، هیاتی از یوگسلاوی برای عقد قرارداد تولید شیشه‌های اپتیک به ایران آمده بودند اما شوهرش، حسین نیلی، از ترکان خواسته دست نگه دارد تا او به رشت برود و محصولات کارخانه‌ای را در آن شهر بررسی کند.
به گفته سجادی، نیلی با کارخانه رشت برای تولید همان شیشه‌های اپتیک به توافق رسیده بوده اما در راه برگشت در تصادفی کشته می‌شود: «معلوم هم نشد این تصادف ساختگی بود یا خیر. در هر حال در حین خدمت به شهادت رسیدند.»
او در پایان مصاحبه تاکید کرد که همسرش، حسین نیلی، جزء اولین گروه‌هایی بوده که با خامنه‌ای، پس از آغاز رهبری‌اش «بیعت» کرده است.
خامنه‌ای پس از مرگ نیلی، در دیدار با خانواده او با اشاره به اینکه مرحوم را از زمان حضورش در ذوب آهن می‌شناخته، گفت: «من به جرات می‌توانم بگویم که شاید یک ساعت و یا یک سال از عمر ایشان برابر با تمام یک عمر عده‌ای است که ادعای زیاد دارند ولی خدمتی برای نظام و انقلاب انجام نمی‌دهند»
۲۷ سال بعد از مرگ پدر
در زمان مرگ نیلی احمدآبادی در آن تصادف مشکوک، گفته شده بود او سه فرزند دارد.
هویت دو فرزند از آن سه، یعنی مقداد و میثم امروز روشن شده است اما مشخص نیست میثم، مقداد را پای سفره انقلاب نشانده یا برعکس. یا شاید فرزند سومی که نامش منتشر نشده است.
یک هفته قبل از مرگ رئیسی در سانحه سقوط بالگرد، وب‌سایت خبرآنلاین (نزدیک به اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان) در گزارشی به نقش مقداد نیلی، همسر ریحانه رئیسی و داماد ابراهیم رئیسی در کابینه دولت سیزدهم پرداخت.
دولت رئیسی هنوز یک ساله نشده بود که محمود احمدی بیغش - که اتفاقا حالا جزء خیل ثبت‌نام کنندگان در انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری سال ۱۴۰۳ هم هست - در بهمن ماه سال ۱۴۰۰ در جریان نطقش در مجلس گفت: «در دولت شما پدیده مقدادیسم همان نقش غلط را ایفا می‌کند که آشناییسم در دولت روحانی ایفا می‌کرد.»
اشاره او به توصیه‌نامه‌هایی بود که از سوی مقداد نیلی، داماد رئیسی برای به‌کارگیری اشخاص در دولت صادر شده بود.
هر چند زمزمه‌هایی درباره نقش داماد رئیسی در رایزنی‌های پشت پرده شده است، به نظر می‌رسد چهره تعیین کننده در این میان میثم، برادر مقداد باشد.
برادر مقداد
از مقداد نیلی، همسر ریحانه رئیسی، دختر ابراهیم رئیسی تصاویر زیادی در دست نیست.
از میثم، برادر مقداد، تصاویر و اظهار نظرهای بیشتری در دست است. طبیعی هم به نظر می‌رسد. او صاحب وب‌سایت رجانیوز به شمار می‌رود. بنگاه رسانه‌ای جریان پایداری که پیش از پیدایش جریان پایداری کارش را آغاز کرده بود.
سال ۱۳۸۴، شاکله اولیه رجانیوز از نیروهای ستاد انتخاباتی محمود احمدی‌نژاد و وب‌سایت شخصی او زیر نظر مسعود زریبافان تشکیل شد.
وب‌سایتی که امروز تصویر رئیسی را هم به محمدعلی رجایی در پیشانی خود چسبانده، در سال‌های پس از انتخابات ۱۳۸۸، در جریان‌های مهم امنیتی و پرونده‌سازی علیه روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی، نقش مهمی بازی کرد.
میثم نیلی سمت‌های زیادی از وزارت ارشاد تا سازمان صدا و سیما داشته و دارد اما به نظر می‌رسد نقش او به عنوان مالک رجانیوز از بقیه محوری‌تر باشد.
رجانیوز فقط یک وب‌سایت نیست بلکه ویترین جریانی امنیتی بوده و هست. جایی که حتی زور مجلس شورای اسلامی هم در جمهوری اسلامی به آن نرسید.
برادران نیلی و افشاگری
مهم‌ترین نقش برادران نیلی در سال‌های اخیر حمله به محمدباقر قالیباف بوده است؛ مهم‌ترین رقیب درون خانوادگی اصولگرایان برای ابراهیم رئیسی، سعید جلیلی و در کل، برای جریان پایداری.
دو برادر برای تخریب قالیباف مستقیم وارد نمی‌شوند. وحید اشتری، «دانشجوی عدالت‌خواه»، از اصلی‌ترین مهره‌هایی به شمار می‌رود که در جهت سیاست‌های برادران نیلی حرکت کرده است.
در جریان پروژه نیلی‌ها برای تخریب قالیباف که به وسیله وحید اشتری اجرا شد، مهدی طائب، برادر رییس وقت سازمان اطلاعات سپاه، در نهایت ناچار شد از میثم نیلی، برادر داماد رییس‌جمهوری عذرخواهی کند.
اگر جریان نیلی‌ها علیه قالیباف اقدام کردند، جریان دیگری هم علیه کاظم صدیقی افشاگری کرد. یاشار سلطانی، روزنامه‌نگار، اسنادی را افشا کرد که نشان می‌دهند صدیقی باغی را تصرف کرده است. موضوعی که با عذرخواهی این چهره نزدیک به خامنه‌ای همراه شد اما این ماجرا به نوعی به نیلی‌ها هم مربوط بود: میثم نیلی، اسفند ماه ۱۴۰۲ تمام قد از صدیقی دفاع کرد و نوشت: «با شکایت‌نامه روشنگر و متن پرهیزکارانه عالم زاهد و روحانی مجاهد، جناب آیت‌الله صدیقی، بازی‌های پشت صحنه به زودی روشن و شفاف خواهد شد.»
نیلی‌ها و اسماعیلی
روزنامه دنیای اقتصاد در جریان گمانه‌زنی‌ها در مورد نامزدهای انتخابات، درباره رویکرد دولت رئیسی نوشت: «دو بال سیاسی پاستورنشینان، یعنی مهدی مجاهد، معاون فرهنگی دفتر رییس‌جمهور و همچنین مقداد نیلی، پس از قطعی شدن عدم ورود [پرویز] فتاح به این اجماع رسیدند که با وجود برخی اختلافات، بهترین گزینه جانشین، محمد مخبر است.»
محمد مخبر نامزد نشد اما میثم، برادر مقداد نیلی، شخص دیگری از دولت رئیسی را برای ثبت‌نام همراهی کرد: محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ابراهیم رئیسی.
عدم نامزدی مخبر، گزینه تداوم دولت رئیسی را با چالش جدی روبه‌رو کرد.
پاستورنشینان بعد از رئیسی نتوانستند سر یک نامزد توافق کنند و حالا در مقابل وزیر ارشاد دولت رئیسی، وزیر راه و شهرسازی رئیسی یعنی مهرداد بذرپاش قرار دارد. نامزد دهه شصتی که البته حاشیه‌های زیادی دارد اما در انتخابات اخیر مجلس، پشتیبان مالی جریان شریان به رهبری حمید رسائی بود که نتایج قابل توجهی هم در انتخابات به دست آورد.
مادر نیلی‌ها
هر چند این روزها بیشتر مقداد و میثم نیلی در کانون توجه قرار گرفته‌اند اما این خانواده یک عضو مشهور دیگر هم دارد. زهرا سجادی که نامش از سال ۱۳۸۸ برای تصدی معاونت خانواده مرکز امور زنان و خانواده از سوی احمدی‌نژاد مطرح شد.
مادر نیلی‌ها مدتی پس از آغاز به کار دولت حسن روحانی همچنان در دولت حضور داشت.
زهرا سجادی از فعالان جبهه پایداری هم به شمار می‌رود و در دهه ۱۳۹۰ نیز تشکلی به نام مجمع زنان انقلاب اسلامی راه‌اندازی کرد و خودش دبیر‌کل آن شد.
فعالان حوزه زنان احتمالا او را با اظهار نظرهایی مثل «در مناطق گرمسیر، دختران زیر ۱۳ سال هم آمادگی ازدواج دارند» یا «سن عقلی دختران ۴۰ سالگی است»، می‌شناسند.
به نظر می‌رسد نام کامل زهرا سجادی، «زهرا بگم سجادی» است که همراه کبری خزعلی، رییس شورای فرهنگی-اجتماعی زنان و خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی و مریم مجتهد‌زاده، معاون امور زنان و خانواده احمدی نژاد، در دی ماه سال ۱۴۰۰، مجمع زنان فرهیخته انقلاب اسلامی را تاسیس کردند.
علاوه بر این، سجادی در سال ۱۳۹۳ در کنار زهره سادات لاجوردی (فرزند اسدالله لاجوردی) که عضو جریان پایداری است، عضو علی‌البدل انجمن بین‌المللی حمایت از خانواده‌های قربانی تروریسم نیماد هم بوده است.
این‌روزها رسانه‌ها درباره تلاش انتخاباتی آن‌چه که «حلقه مقداد» می‌نامند، می‌نویسند. تلاشی که شاید با توجه به آرایش اصولگرایان لزوما به انتخاب رییس‌جمهوری مطلوب خانواده نیلی منجر نشود اما نفوذ این خانواده در ساختار جمهوری اسلامی با ریاست جمهوری رئیسی آغاز نشده که با پایان عمر دولت او حتما تمام شود.